Over de oorzaak van het coronavirus

Het dodelijke coronavirus is hoogstwaarschijnlijk ontstaan op een ‘wet market’ ofwel ‘natte markt’ in Wuhan, China Op dergelijke barbaarse en onhygiënische dierenmarkten worden slangen, ezels, schapen, wolven, kippen, honden, cavia’s, ratten, vleermuizen, bevers en nog veel meer wilde en tamme dieren verkocht. Dieren worden geslacht in kleine stalletjes waar klanten bij staan. Op deze natte markten is het een drukke bijeenkomst van mensen en dieren (dood en levend).

Deze ‘horrormarkten’ zijn niet ongewoon in China, er zijn er zelfs duizenden van. Dierenmarkten in China zijn erg populair en groter van opzet dan elders. Het handelen in wilde dieren is er officieel verboden, maar het naleven van deze wetten gebeurt vrijwel nauwelijks. Bepaalde dieren zijn zelfs online te koop.

Het coronavirus is nu een wereldwijde pandemie. Mensen gaan dood en worden ziek. Ziekenhuizen liggen vol met zieke patiënten. De economie ligt stil en een economische crisis staat ons waarschijnlijk te wachten. We weten nog niet waar dit zal eindigen op de lange termijn.

Mensen kunnen niet naar werk. Scholen, winkels, restaurants en cafés zijn gesloten. Mensen hebben geen inkomsten en bedrijven gaan failliet. Alles is onzeker. Het coronavirus heeft impact op iedereen. Hoe kan het dan dat we het nauwelijks over de oorzaak hebben? Het lijkt een taboe. De wrede en onhygiënische vleesmarkt in Wuhan is waarschijnlijk de oorzaak van het coronavirus. Deze markten zijn een hel voor dieren en zouden verboden moeten worden. Eigenlijk moeten we helemaal stoppen met het eten van dieren om dit soort besmettelijke ziekten te voorkomen.

Op een dergelijke dierenmarkt worden levende en dode dieren uitgestald in kleine kraampjes die vlak naast elkaar staan. Dieren zitten volgepropt in kleine kooien te wachten op een gruwelijke dood. Als je zoekt naar foto’s of video’s op het Internet zie je waarom de term ‘wet’ wordt gebruikt. Bloed ligt overal. Dieren worden geslacht in het bijzijn van de marktbezoeker. Dierenmarkten als deze zijn al vaker gelinkt aan zoönosen inclusief dit coronavirus. Ook wel Covid-19 genoemd.

De handel in exotische dieren in China is gigantisch. Er gaat meer dan 73 miljard dollar in om en er zijn meer dan een miljoen mensen in werkzaam. Sinds het coronavirus opdook in December 2019, zijn er zo’n 20.000 wildlife boerderijen gesloten of onder quarantaine gezet. Op dergelijke boerderijen worden wilde dierensoorten gefokt zoals struisvogels, civetkatten en pauwen.

Het gebruik van wilde dieren zit in de Chinese cultuur verankerd. Ze gebruiken de dieren voor voedsel, alternatieve medicijnen en kleding. Of zelfs als huisdier. Het eten van wilde dieren is gezonder dan het eten van tamme dieren, is hun opvatting. Het eten van beer en pauw zou bijvoorbeeld goed zijn voor je gezondheid. Daarnaast wordt het eten van exotische dieren ook als statussymbool gezien en wordt er mee gepronkt op etentjes.

Het fokken van wilde dieren heeft een geschiedenis in China. Miljoenen Chinezen verhongerden onder de leiding van Mao Zedong in de jaren ’70, omdat er niet genoeg voedsel was. Na Mao stond Xiaoping toe dat boeren in hun eigen levensonderhoud gingen voorzien. Allerlei wilde dieren zoals ratten, civetkatten en vleermuizen mochten gevangen en gefokt worden. Dit werd oorspronkelijk gedaan door de arme bevolking, maar heeft zich inmiddels ontwikkeld in een enorme industrie.

En wilde dieren worden niet alleen voor consumptie gebruikt maar ook voor ingrediënten van alternatieve medicijnen. Zelfs nu tijdens deze coronacrisis, raadt China’s National Health Commission een bizarre behandeling aan waarbij berengal wordt gebruikt. Het gaat om een injectie met daarin berengalpoeder. Gal wordt getapt uit de beer, een zeer pijnlijk proces voor het dier. Bizar natuurlijk; enerzijds de handel in wilde dieren stopzetten vanwege corona. Anderzijds de handel in onderdelen van dieren promoten voor het alternatieve genezen van het coronavirus.

China erkent dat het de handel in wildlife onder controle moet krijgen om een nieuwe uitbraak te voorkomen. Eind februari 2020 kondigde China een permanent verbod aan op de handel en consumptie van wildlife.

Maar het stoppen van de handel zal lastig zijn. Het is een goede stap in de richting, maar experts waarschuwen voor een tekortkoming in de wet. De wet stelt de handel in wilde dieren voor medische doeleinden namelijk vrij. Daarnaast is illegale handel ook een probleem. De pangolin wordt bijvoorbeeld nog steeds verhandeld, ondanks dat dit in 2016 internationaal verboden is. Bijna 100.000 pangolins per jaar worden uit het wild gestroopt voor hun keratine schubben. Een ingrediënt dat wordt gebruikt in Chinese traditionele medicatie. Heel zorgelijk, omdat uit onderzoeken blijkt dat de pangolin waarschijnlijk de gastheer van het coronavirus is.

Na de SARS uitbraak in 2003 is er een tijdelijk verbod ingesteld op ‘wet markets’ en de handel in wildlife. Slechts enkele maanden later nadat de WHO aankondigde dat de uitbraak onder controle was werd het verbod alweer opgeheven. Zelfs na het uitbreken van coronavirus, zijn er weer van die vreselijke dierenmarkten heropend.

Covid-19 is een zoönose, een infectieziekte die van dier op mens kan overgaan.

‘’Coronavirussen zoals SARS circuleren in vleermuizen, en zo nu en dan worden ze geïntroduceerd in de menselijke populatie,’’ zegt Vincent Munster, viroloog bij Rocky Mountain Laboratories. Vleermuizen waren waarschijnlijk de oorspronkelijke dragers van Covid-19, maar het dier dat het virus naar de mens heeft overgedragen is nog onduidelijk. Ze verdenken de pangolin.

‘’Omdat deze virussen nog niet in mensen hebben gecirculeerd, is er geen immuniteit aanwezig, zegt Bart Haagmans, viroloog bij Erasmus Medical Center in Rotterdam.

Op een dergelijke dierenmarkt zoals in Wuhan zijn veel mensen, levende en dode dieren samengepakt. Dat maakt het voor zoönosen gemakkelijk om van dier op mens te springen. Veel exotische dieren met allen hun eigen virus. Deze virussen springen van de ene diersoort naar het andere. Die laatste wordt een verspreider, waardoor de hoeveelheid virus in de natte markt aanzienlijk toeneemt’’, zegt viroloog professor Leo Poon. Poon stelt dat het risico aanzienlijk groter wanneer er veel mensen de markt bezoeken.

Dieren dragen een significante rol bij de verspreiding van zoönosen, mede door de groeiende veestapel. Het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) schat dat ongeveer tweederde van de verwekkers van infectieziekten afkomstig is van dieren. Maar liefst 75% van de nieuwe of opkomende ziekten zijn zoönosen. Voorbeelden van zoönosen zijn Ebola, SARS, MERS, Rabiës, Lyme, Malaria, Zika en Vogelgriep. Wetenschappers voorspellen steeds meer uitbraken van zoönosen in de toekomst. Naast de wildlife handel en de groeiende veestapel vergroot bevolkingsgroei ook het risico op zoönosen.

De vogelgriep is ook overdraagbaar op mensen en wordt erg gevaarlijk wanneer het zich verspreid van mens tot mens. Het is 8 keer gebeurt de afgelopen 23 jaar. In de meeste gevallen zijn de mensen besmet tijdens het slachten of bereiden van kip of ander pluimvee. Deze uitbraken zijn niet ‘succesvol’ verspreidt. Maar wetenschappers wijzen erop dat als het vogelgriep virus muteert, er een nieuwe pandemie kan optreden. En die zal vele malen ernstiger zal zijn dan het coronavirus, waarvan het sterftecijfer rond de 60% zal liggen.

Wanneer we de risico’s op dergelijke virussen willen inperken, moeten we als eerste de dierenmarkten in China en daarbuiten verbieden. Daar is het risico het grootst voor het ontstaan van zoönosen. Dit heeft zich in het verleden ook bewezen. Goed nieuws is dat steeds meer mensen in Azië deze gruwelijke markten ook graag willen sluiten volgens onderzoek van het WWF (World Wide Fund for Nature). Zo’n 5000 inwoners uit Japan, Myanmar, Thailand, Vietnam en Hongkong deden mee aan het onderzoek. En bijna 80% geeft aan een pandemie als deze tegen te kunnen gaan door het sluiten van deze markten. Nog beter, zo’n 93% is voor zo’n verbod.

Pandemieën als deze worden al jaren voorspeld, maar er verandert niets. ‘’Deze pandemieën vinden hun oorsprong vaak in het Verre Oosten vanwege het nauwe contact met levende dieren en de bevolkingsdichtheid’’, zegt Adrian Hyzler, chief medical officer aan het Healix International.

Om ziektes deze in de toekomst te voorkomen is het stoppen van vlees eten beste wat we kunnen doen. Overal ter wereld staan er enorme stallen waar dieren worden ‘’geproduceerd’’ voor menselijke consumptie, waaronder Nederland. Omdat we zo graag zo veel en zo vaak vlees willen eten betekent dat er enorme grote aantallen dieren bij elkaar gepropt staan in grote stallen. Om nog maar te zwijgen over de hoeveelheid antibiotica die wordt gebruikt om de dieren ‘’gezond’’ te houden. En er zijn al bacteriën resistent geworden en dat is een enorm gezondheidsprobleem is.

Naast het gezondheidsrisico, zijn er ook andere redenen om te stoppen met vlees eten. Zoals de vervuiling van de planeet en natuurlijk om ethische redenen.

Dieren worden misbruikt en vermoord enkel omdat wij ze willen eten. Is het echt nodig dat we dieren op deze onwaardige en onmenselijke wijze behandelen? Waarom stellen wij onszelf zo boven dieren en waarom tonen wij geen gevoel en medeleven? Vragen die wij onszelf vaak stellen.

Deze wrede dierenmarkten in China en andere delen van de wereld zijn barbaars en passen niet in deze moderne samenleving. Het is een hel op aarde voor miljoenen hulpeloze dieren. Dieren op elkaar gestapeld in kleine kooien, wachten totdat ze geslacht worden. Nog niet te spreken over de handel in bedreigde diersoorten.

Mensen stellen weleens; wat is het verschil tussen het doden van koeien en varkens in het Westen. Deze dieren hebben ook recht om te leven. Dat klopt helemaal en in mijn ogen ligt daar het verschil ook niet. Het grote verschil is de manier hoe dieren worden behandeld. Voordat de dieren worden gedood, staat ze nog een marteling te wachten. Dieren worden levend bereid. En dan heb je de onhygiënische situatie op deze horrormarkten. Het is walgelijk.

Niet alleen de dierenmarkten in China moeten verboden worden, maar alle dierenleed moet stoppen. En niet alleen worden dieren vermoord voor consumptie. Ze zijn ook het slachtoffer wanneer er een ziekte optreedt. Het verschrikkelijke ruimen van dieren gebeurt de afgelopen jaren geregeld. Zoals bij de varkenspest, BSE, vogelgriep en Q-koorts. Dit om verspreiding tegen gaan. Zieke dieren maar ook wordt er preventief geruimd. Tijdens de Afrikaanse varkenspest in China zijn miljoenen varkens levend begraven, als afval. Ik kan niet geloven dat dit gebeurt.

Wist je dat 20% van de Chinese bevolking (1.4 miljard mensen in totaal) nog steeds hond eet? Volgens Humane Society International worden 30 miljoen honden per jaar levend gevild en gekookt, doodgeknuppeld of vergiftigd.

In Vietnam en Zuid Korea is de handel in hondenvlees enorm. Elk jaar worden er miljoenen honden geslacht. De vraag is zelfs zo groot dat smokkelaars huisdieren stelen om te slachten. Het meest schokkende dat ik heb gelezen, is de overtuiging dat hondenvlees smakelijker zou zijn naarmate ze lijden. Dus door honden bang te maken, worden ze overspoeld met adrenaline en zou het vlees smakelijker zijn. Het is het tegenovergestelde dan wat er in het Westen gedacht wordt; het dier moet zo min mogelijk stress hebben alvorens het geslacht wordt.

Vorige week kondigde Shenzhen, een stad China aan dat ze de verkoop en consumptie van katten en honden willen verbieden vanaf 1 mei 2020. Shenzhen wordt de eerste Chinese stad die dit gaat verbieden. Het volgt op het verbod van de handel in wilde dieren in heel het land.

Hond en kat mag niet langer meer in restaurants en op dierenmarkten verkocht worden. Dit is een kleine stap in de goede richting, maar ik twijfel of ze echt zullen stoppen. Deze praktijken zijn diep verankerd in de Chinese cultuur. Het eten van hond wordt overigens beschouwd als een bron van kracht, het genezen van ziekten en het zou het libido stimuleren.

Wordt het niet tijd om onze omgang met dieren te herzien. Zeker nu het aantal overdraagbare ziektes van dieren naar mensen toeneemt. Het is wachten op pandemieën als deze. We hebben in Nederland en wereldwijd enorme aantallen vee; koeien, varkens en pluimvee en zijn mede daardoor gevoelig voor virussen. Daarbij komt dat we met veel mensen dicht op elkaar wonen waardoor het virus snel kan verspreiden. Wij hopen dat er veel gaat veranderen na deze crisis, waaronder een duurzame en diervriendelijker wereld. En mensen kritisch gaan kijken naar hun eetpatroon en uiteindelijk overgaan naar een plantaardig dieet.